Khi Bạch Xuân Phương về tới nhà xuống ngựa rồi quất con ngựa một roi, làm cho ngựa thất kinh chạy ra sau vườn, đứng ngóng cổ ngó ra, như tuồng không biết việc chi mà chủ bất bình và thạnh nộ. Vợ Xuân Phương là Trần thị thấy chồng về lật đật chạy ra, gặp Xuân Phương bước vô, mặt tràn sắc giận, thì hỏi: Lang quân! Hôm nay mình ra diễn trường thí võ, đắc thất thế nào, mà sao xem nét mặt không vui, dường như có điều chi nghịch ý? Xin mình nói cho tôi rõ.

Xuân Phương quăng cái roi ngựa trên bàn rồi nói: Tôi rất giận cin ngựa Hồng lô, hôm nay nó để một kẻ nghịch kia cưỡi trên lưng nó trước diễn trường, làm cho tôi thẹn buồn hết sức.

Trần thị nói: “Mình nói sao lạ vậy, ngựa là loại súc vật biết ai là người thù, biết ai là kẻ nghịch, hễ ai nhảy lên lưng nó và nắm đặng cương rồi, thì khiến sao nó phải hay vậy, mà ai cưỡi nó xin mình nói cho tôi nge.”

Xuân Phương chưa kịp trả lời thì thấy tiểu thơ Bạch Thu Hà đã bước vô chào anh và hỏi: Bữa nay anh ra diễn trường thể nào chắc anh đã chiếm đặng chức ở khoa tấn sĩ rồi phải chăng?

Xuân Phương thở ra và nói: Hổm nay công việc qua đã sắp đặt hoàn toàn rồi, và qua cũng chắc rằng, khoa tấn sĩ này sẽ vào tay, mười phần không trật một.

Vợ là Trần thị nói: Phải, tôi cũng chắc như vậy, vả lại mình là một vị công tử của cửa tướng nhà quan, ai ai lại không biết, mà rồi sao? Mình nói phức cho tôi nghe, kẻo lòng nầy nghi ngại.

Xuân Phương nói: Nhưng chẳng dè có tên Võ Đông Sơ kia dám cả gan đến tranh tài đấu lực mà chiếm đoạt khoa trường làm cho thinh giá nhà ta đều hư, và công danh ngày nay trở ra thất bại, thật là một điều rất nên đáng giận.

Trần thị nghe nói sững sờ rồi hỏi: “Vậy thì tên Võ Đông Sơ ấy cũng võ nghệ cao cường lắm sao? Nên mới dám cả gian đối địch cùng lang quân như thế.

Xuân Phương nói: “Chẳng những võ nghệ cao cường mà thôi, mà văn trường nó cũng xuất chúng.”

Tiểu thơ Bạch Thu Hà nghe anh nói thì càng đem lòng ái mộ Đông Sơ, rồi day lại kiếm lời phui pha mà khuyên giải rằng: ” Thưa anh, trong chốn diễn trường là một chỗ danh vọng chung của các đấng anh hùng hào kiệt, ai ai cũng trông mong đến đó mà tranh tài đấu lực, đặng lập hồi công danh, ấy là lẽ thường của nhơn tình thiên hạ, xin anh chớ mua sầu chuốc hận mà chi cho mệt trí nhọc lòng, và e miệng đời nói mình là người hẹp hòi độ lượng.

Xuân Phương nghe nói thì rút gươm bên lưng ra mà chỉ nơi cánh tay mà nói: chừng nào cây gươm này hết thép, mạch máu này hết nhảy, thì ta mới hết lòng thù hận đặng.” Rồi trở vô tư phòng, thay xiêm đổi áo. Còn tiểu thơ nghe rồi thì cái vẻ buồn kia nó đã lần lần tràn ra nét mặt, làm cho cái màu hoa sắc nước hương trời, đương ửng hồng trên má hồng nhan, phút chốc trở ra vài phần ủ dột.

Đó rồi trở về thư phòng ngồi một mình mà suy trộm nghĩ rằng: Từ khi ta tri ngộ Võ Đông Sơ tại Quan Âm Các đến nay, tuy là chưa tỏ một lời chi gọi là biển hẹn non thề, nhưng mà cái mối dây tình kia nó xăng vang dường như đã vấn vít vào lòng, khiến cho mình nhớ gió trông mây, thương hình tưởng dạng. Nhớ là nhớ cái ơn phò nguy cứu nạn, trong lúc gặp gỡ thình lình. Thương là thương cái tài võ lược văn thao, đáng phường kim môn ngọc bội. Nhưng mà chưa biết ba sanh duyên nợ, trăm năm có đặng như nàng Thôi thị với Trương quân ấy chăng? Thật nghĩ rồi lại buồn, buốn là buồn:

Người đâu gặp gỡ làm chi,

Trăm năm biết có duyên gì hay chăng?

Vả lại anh mình nay sanh một điều gây thù kết hận với Võ Đông Sơ, thì biết ngày nào cho liễu nọ đặng kề mai, biết chừng nào cho loan kia đặng gần phụng. Mãn đương thầm suy trộm nghĩ như vậy, bỗng đâu hiu hiu gió mát, ngó ra thì ác đã tà tà, bèn bước chơn ra dạo kiểng chơi hoa, đặng xem cây cỏ cho tiêu sầu khiển muộn. Xảy thấy trong đám nhành che lá phủ kia, có một bóng hải đường rất xinh đẹp, mùi hương phảng phất, phong kính nhụy hồng, dường như ở đó mà núp lũ bướm đoàn ong, cho khỏi bị chúng nó trộm hương nếm phấn, đặng chờ những khách giai nhơn kiệt sĩ thì mới chịu trổ sắc khoe màu; và đợi gặp người tiếc ngọc thương hương, mới chịu thân gởi phận.

Khi tiểu thơ xem rồi thì đứng ngẫm nghĩ một hồi, và nói: thật là xinh đẹp thay cho cái bông hải đường nầy, hèn chi cổ thi có câu rằng:

Đáo để bất vi phong điệp luyến,

Thủy tri hoa vị thắng quần phương.

(Nghĩa là: cái hoa nào mà không bị ong bướm ve vãn, thì hoa ấy mới thật xinh đẹp thơm tho hơn các thứ hoa.)

Đó rồi tiểu thơ đi sang qua mé tường đông, gần phía Quan Âm Các, thì thấy một con chim bạch yến, đường đứng sè cánh rỉa lông trên một nhánh dương kia, và kêu hát giọng rất liếu lăng thảnh thót, bỗng đâu một con diều trên không thình lình đáp xuống, bắt chim bạch yến nơi dưới vấu chưng, rồi hả miệng khè khè, dường như muốn ăn tươi nuốt sống chim bạch yến kia vậy. Chim bạch yến thất kinh, kêu la, tiếng rất ai bi thê thảm, tuồng như khóc than năn nỉ với diều rằng:

“Ớ vua loại phi cầm ôi! Tôi là một loại rất nhỏ mọn yếu đuối, ở dưới tay chơn ngài, chưa hề dám làm điều chi xúc phạm đến oai ngài, và cũng chẳng hề mích lòng đến ai hết. Nay tôi lâm lụy vào dưới chơn ngài, thể nào tôi cũng chẳng thoát khỏi ngài phanh thây xé thịt, nhưng mà xin ngài lấy lòng nhơn từ đại độ, mà dung thứ tôi một phen, và ban cho tôi một sự thong thả, đặng tôi về nuôi dưỡng con tôi, kẻo nó chiêu chiêu chích chích trong ổ kia, và sẽ bị đói lạnh mà chết, tôi xin hứa với ngài một lời; mỗi bữa tôi sẽ đến mà ca hát những tiếng thanh thao tao nhã, cho ngài nghe mà giải khuây.

Con diều tàn bạo này liền hả miệng giang cánh ra, kêu tiếng khè khè, dường như nói với chim bạch yến rằng: bụng tao đói, lỗ tai tao chẳng biết nghe, đó rồi lấy mỏ xé thây chim bạch yến mà nuốt phức.

Tiểu thơ thấy sự quái gở dữ tợn ấy, thì nhớ chực lại sự gặp thằng cường bạo hôm nọ nơi miễu Quan Âm, nó còn phương phất trong trí khôn, thì giựt mình quày chơn mà trở lại.