Diêu Tam Tam ôm tâm tình thấp thỏm tham gia cuộc thi lên Trung học. Cô luôn cảm thấy hoang mang trong lòng, dạo ấy Trung học là phải thi, người khác thi không đậu, có thể lưu ban năm sau thi lại, còn cô thi không đậu, thì không còn cơ hội nữa.

Hai người giáo viên, mang theo hai mươi mốt học sinh trong lớp, đi bộ sáu dặm đường lên trường Trung học ở Trấn trên dự thi. Vừa bước ra khỏi trường thi, đã nhìn thấy thầy Cao và thầy Lưu, đang đứng bên một gốc cây Hợp hoan nhìn quanh, chờ học sinh thi xong thì tập họp. Diêu Tam Tam bước nhanh qua.

"Tam Tam, bài thi có khó không?"

"Dạ . . . . . Tạm được!"

"Có chỗ nào không biết làm không?"

". . . . . . Có hai câu ạ."

Thầy Cao hỏi một câu, Diêu Tam Tam đáp một câu. Thầy Lưu bên cạnh nói: “Không cần lo lắng, theo như thành tích của con, thi Trung học là không thành vấn đề, chẳng qua tháng cuối cùng, hình như thành tích của con có giảm sút đấy!”.

Diêu Tam Tam cười khổ trong lòng, còn không giảm được sao, nhiều năm như vậy, chút kiến thức đó đã sớm trả lại cho hai vị rồi. Nhắc tới, cả tháng nay cô cũng liều mạng học, nếu không, nhất định là thi không đậu.

Bây giờ, cũng chỉ có thể chờ kết quả.

Kết quả rất nhanh đã có, chỉ cách bốn ngày, Diêu Lĩnh Đệ đã ầm ầm ĩ ĩ đến tìm Diêu Tam Tam, vô cùng vui mừng, nói: “Mau đi xem, Thầy Cao cầm phiếu điểm về. Cậu đậu rồi, tớ cũng đậu luôn, cậu thi hai môn một trăm năm mươi ba điểm, tớ một trăm hai mươi bảy điểm, mẹ tớ còn chết sống nói tớ nhất định thi không đậu đấy!”.

Dạo ấy Tiểu học không có lớp tiếng Anh, cho nên chỉ thi hai môn, sáu mươi điểm là đạt tiêu chuẩn, là có thể lên Trung học rồi. Nhìn dáng vẻ vui mừng kia của Diêu Lĩnh Đệ, không biết chuyện, còn tưởng đâu thi tốt nghiệp Trung học đấy.

Một lớp, hai mươi mốt học sinh, chỉ có ba người không đậu, 7 nữ sinh thì đã chiếm hết hai. Kết quả này, vẫn hết sức tốt, các thầy giáo rất vui mừng, cảm thấy thành tích của trường học đã vượt qua thử thách.

Trên thực tế, khi đó đã bắt đầu phổ biến bắt buộc giáo dục chín năm rồi, đến giữa sau những năm 90 là hoàn toàn bắt buộc thực hiện giáo dục chín năm. Cho nên tỉ lệ lên Trung học mỗi năm đều cao, đến cuối thập niên 90, thì không còn hình thức thi lên Trung học nữa, đều được lên hết.

Một trăm năm mươi ba, điểm số không cao, chỉ thuộc dạng trung bình. Nhưng mặc kệ thế nào, cuối cùng Diêu Tam Tam cũng đã thuận lợi đậu Trung học.

Lớp năm thi xong, liền được cho nghỉ hè trước, Diêu Tam Tam có lúc theo hai chị xuống ruộng làm việc, có lúc lại đi vớt ốc, mỗi tuần đều mang đến quán cho Dương Bắc Kinh như thường lệ. Cô không còn lể thịt ốc bán nữa, thời tiết này dễ hư, không ai muốn mua, không dễ làm.

Điều khiến Diêu Tam Tam vui mừng chính là, Tỷ hầu đã xuất hiện, năm nay vẫn là năm xu hai con.

Tỷ hầu gọi đúng tên khoa học thì phải là Ve sầu, nhộng ve sầu, xào dầu ăn rất ngon, rất thơm. Buổi tối nhộng ve chui khỏi lòng đất, leo lên cây lột xác thành Ve sầu. Chỗ đường đất đồng ruộng, trồng từng hàng từng hàng cây Dương, cây Dương là nơi dễ xuất hiện nhộng ve nhất, đi bắt trước khi trời tối, mỗi buổi tối luôn có thể bắt được mười mấy con, nếu may mắn, còn có thể bắt được cả trăm nữa kia.

(*)Tỷ hầu là tên địa phương của Ve sầu trước khi lột xác, ít người gọi, trong truyện chỉ nhắc đến tên thật một lần nhưng mình xin mạn phép dùng tên Ve sầu & nhộng ve luôn cho quen thuộc và dễ hiểu.

Trong nhà Diêu Tam Tam chỉ có một chiếc đèn pin cầm tay, loại đèn pin ống kiểu cũ, dùng hai cục pin, pin cũng đắt, nên không sao nỡ dùng, trời chưa tối thì bắt đầu bắt, trời tối sẽ dùng tay sờ lên cây, thứ ve sầu này trơn mượt, đầu lớn hơn ngón giữa của Diêu Tam Tam một chút, chân ghim đầy bụng, tay sờ tới là biết nó ngay. Có lúc đưa tay sờ, đụng đến con nhỏ, không cần đoán, nhất định là bọ rầy, dân bản xứ gọi nó là “mò đụng”.

Giữa tháng năm, Diêu Tam Tam vừa nghe nói người bán hàng rong bắt đầu thu mua, không kịp đợi đến trời tối, ban ngày đã mượn cuốc chim, đi vào rừng cây đào nhộng ve. Đào bùn đất lên, nếu nhìn thấy một lỗ nhỏ bằng ngón tay, thì đó chính là hang nhộng, cẩn thận đào tiếp, nhất định có thể bắt được nhộng ve.

Bắt được nhộng ve rồi, phải ngâm trong nước lạnh, nếu không nó sẽ lột xác, biến thành ve sầu thì không thể bán lấy tiền nữa, người mua hàng rong không muốn loại lột xác. Diêu Tam Tam lấy một cái chai lớn, bên trong đổ nửa chai nước, xách đi bắt nhộng ve. Nhộng ve ngâm trong nước một lát thì không động đậy nữa, giống như chết rồi, nhưng chờ bạn vớt nó ra khỏi nước, chỉ chốc lát sau, nó lại nhúc nhích.

Điều khiến Diêu Tam Tam ấm lòng chính là, chị hai chị ba đến tối cũng theo ra ngoài bắt nhộng ve, nói tiền bán được coi như là của Diêu Tam Tam.

"Dù sao thì ba mẹ cũng không có ở nhà, ba chúng ta bắt một mớ, bán lấy tiền thì có thể giúp đỡ Tam Tam chút học phí”.

Đứa trẻ khác bắt nhộng ve, bán được tiền là giữ lại tiêu vặt, Diêu Tiểu Đông, Diêu Tiểu Cải bán được tiền để cho cô làm học phí hết, trong lòng Diêu Tam Tam cảm thấy rất ấm áp.

Ba chị em ăn cơm tối sớm, xong liền đi ra hàng cây ngoài thôn bắt nhộng, một buổi tối, độ chừng mấy giờ, một người bắt được nửa chai, liền ghé qua đầu thôn bán cho người bán hàng rong. Người bán hàng rong ngồi xổm dưới gốc cây ngoài cửa thôn, lấy đèn pin rọi, đổ nhộng lên mặt đất, đếm từng con từng con, tối hôm đó, ba chị em bắt được tổng cộng một trăm bốn mươi sáu con, bán được 3 tệ, sáu đồng năm xu.

Ban ngày Diêu Tam Tam còn đào được ba mươi bảy con, lúc đi đã bán trước, được chín đồng, giờ tính lại, cả ngày hôm nay, ba chị em, chỉ nhộng ve thôi đã bán được bốn tệ năm đồng bảy xu.

Còn có hai mươi mấy con lớn “Trắng lớn”, người bán hàng rong không cần, ba chị em mang về xào ăn. Trắng lớn chính là nhộng ve vừa mới lột xác thành ve sầu, cả người mềm mềm màu trắng ngọc, xào ăn vô cùng thơm ngon, đợi qua sáng hôm sau, Trắng lớn biến thành màu đen, cánh cũng cứng, có thể bay đi.

"Nhộng ve này, trước sau có thể bắt được chừng một tháng đấy, chúng ta mỗi ngày bắt nhiều một chút, cứ như vậy, là có thể kiếm được hơn một trăm tệ”. Diêu Tiểu Đông càng tính càng vui mừng, “Tam Tam, học phí của em, không lo nữa rồi”.

"Tối nay mới vừa mưa, ve sầu nhiều, đôi khi không bắt được nhiều như vầy. Nhưng mà, cộng thêm tiền bán ốc nữa, nhất định có thể”. Diêu Tiểu Cải cũng nói.

Niềm hạnh phúc lập tức dâng lên trong lòng Diêu Tam Tam. Nhớ kiếp trước khi còn bé, họ cũng đi bắt nhộng ve, tiền bán được, len lén giữ lại tự mình tiêu vặt, phần lớn cũng nộp lên cho Diêu Liên Phát. diễn đàn lê quý đôn Hôm nay cha mẹ không ở nhà, chị hai chị ba mình không giữ lại, mà trợ giúp cho cô đi học.

Có hai chị giúp đỡ cô, cô còn buồn cái gì?

Người bán hàng rong trả tiền rồi, ba chị em cũng không có đi ngay, mà còn đứng bên cạnh người bán hàng rong xem người khác bán, nhờ có đèn pin, người ta bắt được nhiều hơn. Có người lớn, chỉ một mình đã có thể bắt hơn hai trăm con, Diêu Tam Tam nhìn cũng phát thèm.

"Tối mai mình đem đèn pin ống theo bắt đi, bắt được nhiều lắm, mua pin cũng còn lời”. Diêu Tam Tam nói, thậm chí cô còn nghĩ, nếu lại mua thêm hai cây đèn pin cầm tay, ba chị em mỗi người một cái, lúc đó các cô bắt được càng nhiều, tiền bán được nhất định cũng nhiều hơn. Nhưng mà, một cây đèn pin cũng phải vài tệ.

"Được, ngày mai lấy đèn pin ra, mua pin." Diêu Tiểu Đông nói.

Phải biết, mấy năm nay trở lại đây mới có người thu mua nhộng ve này, chứ còn trước đó vài năm, hoàn toàn không có ai mua, dân chúng cũng sẽ đi bắt một mớ, đơn giản là tự xào để nhà ăn, bây giờ có thể bán lấy tiền, người ra bắt cũng nhiều hơn.

Lại nói bắt bớ Ve sầu cũng không dễ dàng gì, muỗi đuổi theo cắn, dưới chân không chừng còn giẫm phải tắc kè, cóc nhái, nghe nói có người còn gặp phải rắn…

"Mình bắt mấy đêm nữa, bán lấy đủ tiền rồi, sẽ mua thêm hai cây đèn pin cầm tay, mỗi người một cây. Có đèn pin cầm tay sẽ bắt khá hơn, nhất định có thể kiếm tiền cây đèn pin đó về”. Diêu Tam Tam quyết định.

Diêu Tiểu Đông suy nghĩ một chút, gật đầu đồng ý.

Trời cũng đã khuya lắm rồi, ba chị em thương lượng xong, liền định trở về. Lúc này, Diêu Tam Tam vừa vặn nhìn thấy Bào Kim Đông xách một chai lớn tới. Người này có thể bắt được bao nhiêu? Diêu Tam Tam dừng chân lại, chờ xem.

Bào Kim Đông vớt nhộng ve ra khỏi nước, đếm từng con một với người bán hàng rong, đếm được một trăm ba mươi hai con, sắp qua mặt ba chị em cô luôn rồi.

Diêu Tam Tam nhịn không được, hỏi: "Anh Kim Đông, anh bắt ở đâu nhiều vậy?”.

"Đi xa một chút, tìm những chỗ không ai bắt, không ai giành với em." Bào Kim Đông cười, giống như là rất hài lòng với thu nhập tối nay.

Đi xa một chút? Ba cô gái tụi cô, không dám đi tới chỗ quá xa quá vắng, sợ lắm, mà cũng không an toàn.

Bào Kim Đông nhận lấy tiền người bán hàng rong trả, thuận miệng hỏi một câu: "Chú mua hai con năm xu, vậy bán qua tay bao nhiêu tiền một con?"

"Chú không bán con, mà bán theo cân. Cũng không kiếm được mấy đồng." Người bán hàng rong đáp qua loa.

Bào Kim Đông không truy hỏi nữa, chỉ cười cười, người bán hàng rong cũng cười cười. Bào Kim Đông đếm tiền, đứng dậy tính đi về nhà, lúc đi qua ba chị em thì hỏi:

"Tiểu Đông, Tam Tam, mấy người tối nay bắt được bao nhiêu?"

"Ba người thiếu chút nữa đã không hơn được anh bao nhiêu." Diêu Tam Tam nói, "Anh Kim Đông, anh làm gì cũng giỏi hơn người khác."

"Anh là con trai, có đèn pin cầm tay, bắt nhộng ve dĩ nhiên nhiều hơn em rồi”. Bào Kim Đông nói, “Đi thôi, nhanh về nhà đi, cũng nửa đêm rồi”.

Diêu Tam Tam theo hai chị về nhà, dọc theo đường đi, trong lòng cô vẫn suy nghĩ về cuộc đối thoại giữa Bào Kim Đông và người bán hàng rong. Bán qua tay bao nhiêu tiền? Bán qua tay bao nhiêu tiền? Người bán hàng rong mỗi đêm đều chạy tới, đứng ở cửa thôn thu mua, ông ấy nhất định là kiếm được tiền, nhất định kiếm nhiều hơn cô bắt một đêm rất nhiều lần!

Tại sao mình lại không nhận nhộng ve để kiếm tiền nhỉ?

Vừa có ý nghĩ này, Diêu Tam Tam liền có chút kích động. Đúng nhỉ, cô cũng có thể thu mua nhộng ve, bán qua tay kiếm giá chênh lệch, chẳng phải sẽ kiếm được nhiều tiền hơn một chút rồi sao?

Nhưng mà, chuyện này phải tìm cách cho tốt đã, không phải nói muốn mua là có thể mua. Một mặt, cần tiền vốn; mặt khác, không rành đường rõ lối, thu mua rồi đi đâu mà bán, bán cho ai, giá tiền bao nhiêu, lời được bao nhiêu, những điều này phải nắm rõ trước mới được.

Hỏi người bán hàng rong, hẳn ông ấy sẽ không nói, không thân không quen, ai mà đi tiết lộ đường buôn bán của mình cho người bên cạnh? Phương diện này còn phải nghĩ cách đã.

Diêu Tam Tam một đường suy nghĩ, vừa về tới nhà, cô liền bò lên trên giường, móc một túi vải nhỏ từ dưới đệm cỏ ra, đổ tiền bên trong xuống, tỉ mỉ đếm một lần.

Thật ra thì hoàn toàn không cần đếm, bên trong này, là toàn bộ số tiền bán ốc trong một thời gian dài của Diêu Tam Tam, tổng cộng là hai mươi tám tệ sáu đồng, cô bỏ chung tiền bán nhộng ve tối nay vào, được ba mươi ba tệ sáu đồng bảy xu.

Ban đầu chắc chắn không dám thu nhiều, cầm số tiền này đi làm vốn thu mua ve sầu, cũng có thể chấp nhận được. Diêu Tam Tam quyết định, trước tiên không vội mua đèn pin cầm tay, cô muốn bắt đầu thu mua ve sầu, nếu thuận lợi, mấy ngày nữa, cộng thêm phần chị hai chị ba tiếp tục bắt nhộng ve bán, là có thể dành ra tiền mua đèn pin rồi.

Tiền vốn có rồi, vậy cách thức thì sao đây? Mua rồi đi bán cho ai?