Quận tề huyện Lịch Thành, nơi này là thủ phủ mới của Đậu Kiến Đức. Giữa trưa, Đậu Kiến Đức cưỡi ngựa đi thị sát trên phố như mọi ngày, theo sau ông ta là hơn trăm thân binh.

Đã đến giờ trưa, thời điểm náo nhiệt nhất nhưng trên đường cái người đi lại vẫn thưa thớt, hiếm lắm mới nhìn thấy mấy nhóm người xuất hiện, toàn bộ người huyện Lịch Thành chỉ còn sót lại không đến ba mươi nghìn người, phần lớn đều là quân hộ.

Đậu Kiến Đức sớm cũng đã quen với cảnh tượng tiêu điều này rồi, ông ta cũng chẳng có cảm xúc gì. Ông ta biết phần lớn người Thanh Châu đều chạy tới Hà Bắc rồi, có người tòng quân, có người khởi công xây dựng thủy lợi đổi lấy lương thực nuôi sống gia đình.

Tuy Đậu Kiến Đức có lúc cũng giận nhưng trong lòng ông ta hiểu rõ mình không thể nuôi sống nhiều người như vậy, để bọn họ đi Hà Bắc mưu sinh cũng không hẳn là chuyện xấu, chỉ là nhìn thấy sự tiêu điều trên đường cái, hoài bão to lớn của ông là không còn.

Trên thực tế ngay cả bản thân Đậu Kiến Đức cũng không còn hứng với việc xưng đế rồi. Theo lời khuyên của Khổng Đức Thiệu, đổi tên thành Hạ Vương, bổ nhiệm Khổng Đức Thiệu làm trưởng sử phủ Hạ Vương, tất cả công việc chính trị đều để Khổng Đức Thiệu xử lý còn ông chỉ quản luyện binh. Mặc dù trong tay ông ta có hai mươi nghìn binh lính, ông ta cũng phải rèn luyện hai mươi nghìn binh lính này thành đội quân tinh nhuệ nhất.

- Hôm nay phát lương thực chưa?

Đậu Kiến Đức quay đầu hỏi Tư Mã Tề Thiện Hành đi tuần tra cùng ông ta.

Do lương thực eo hẹp, Đậu Kiến Đức từ mùa thu năm ngoái sớm đã thi hành chế độ bán phân phố lương thực, cứ ba ngày phát một lần lương thực, mỗi người được một bơ gạo và một con cá khô, người già và trẻ nhỏ ít hơn một nửa, còn giết hơn mười mấy quan lại nhỏ tham ô lương thực. Mặc dù chỉ có thể miễn cưỡng chống đói nhưng dưới chính sách của Đậu Kiến Đức, trước giờ không xảy ra nạn chết đói khắp nơi.

Tề Thiện Hành là văn thần thứ hai dưới tay Đậu Kiến Đức, chỉ đứng sau Khổng Đức Thiệu. Mặc dù năng lực không mạnh, học thức không được tốt lắm nhưng Đậu Kiến Đức nhìn thấy được sự thanh liêm chính trực của ông ta, đem việc cấp phát lương thực toàn quyền cho ông ta xử lý. Tề Thiện Hành cũng tận tâm tận lực không xảy ra vấn đề gì lớn.

Ông ta liền vội vàng khom người nói:

- Bẩm Vương gia, lương thực hôm nay đều đã phát, tất cả đều thuận lợi.

Đậu Kiến Đức gật gật đầu, lại hỏi:

- Ta nghe có người oán trách, nói cá khô phân phối rất nhỏ, chuyện nay là sao?

Tề Thiện Hành than khổ một tiếng:

- Bệ hạ, hiện tại mặt biển sóng khá to, các đội thuyền của chúng ta đều là thuyền nhỏ, không chịu nổi, vì vậy luôn tránh gió ở trong cảng, nhà kho cá chỉ còn lại có cá nhỏ thôi, việc này hai ngày trước đã báo cáo với Vương gia rồi.

Đậu Kiến Đức lúc này mới nhớ ra, hình như là có việc này, ông ta quên mất, chỉ cười áy náy, lại hỏi:

- Vậy hiện nay tình hình sóng gió thế nào?

- Ty chức đã phái người đi thăm dò rồi. Nhưng bây giờ mới là tháng giêng, có sóng gió cũng sẽ không kéo dài lâu, chắc đội tàu đã ra biển rồi.

Đậu Kiến Đức gật gật đầu. Lúc này đằng xa một tên lính vội vàng chạy tới:

- Vương gia!

Tên lính hét lên.

Đậu Kiến Đức ghìm chặt chiến mã, ông ta nhận ra tên lính này là người trực Vương phủ hôm nay, chẳng lẽ là Vương phủ xảy ra chuyện gì sao?

Lập tức, tên lính chạy như bay tới, thở hồng hộc nói:

- Bẩm báo Vương gia…sứ giả triều Tùy đến rồi, đang đợi ở Vương phủ.

Tin này khiến cho Đậu Kiến Đức hơi sửng sốt. Sao sứ giả triều Tùy lại đến chứ? Ông ta suy nghĩ một chút, lập tức dặn dò:

- Hồi phủ!

Mọi người đều quay ngựa lại, hộ vệ theo Đậu Kiến Đức về Vương phủ.

Phủ Hạ Vương của Đậu Kiến Đức là dùng Lỗ vương phủ chưa sửa xong của Từ Viên Lãng mà xây lại thành, không đến hai mươi mẫu đất. Trong tất cả các thế lực trong thiên hạ, phủ địa của ông ta là nhỏ nhất. Ngay cả Tề vương phủ của Lưu Hắc Thát cũng lớn gấp đôi. Đây đương nhiên là quận Tề chịu đủ chiến loạn, nhân dân khổ nạn, không có khả năng cải tạo lại quy mô cung thất, mặt khác nguyên do cũng là Đậu Kiến Đức trời sinh tính đơn giản, không thích xa hoa.

Lúc này trong phòng khách Hạ vương phủ, sứ giả của Dương Nguyên Khánh là Ôn Ngạn Bác đang thong thả uống trà, Khổng Đức Thiệu đi cùng ngồi ở một bên.

Ôn Ngạn Bác là Thái Thú quận Trác, do vô cùng xuất sắc trong việc thúc đẩy chế độ chia ruộng, điều hòa thành công mẫu thuẫn đất đai của sĩ tộc và dân thường nên được coi như điển hình của chế độ bình quân ruộng đất.

Ôn Ngạn Bác cũng vì vậy mà thăng chức, sắp vào triều đảm nhiệm chức Bộ hộ thượng thư, sẽ trực tiếp chủ quản thi hành chế độ chia ruộng thiên hạ. Lần này ông ta nhận lệnh Dương Nguyên Khánh phái đi sứ Thanh Châu.

Sở dĩ phái Ôn Ngạn Bác đi sứ Thanh Châu là vì Ôn Ngạn Bác luôn được Đậu Kiến Đức kính trọng. Lúc Đậu Kiến Đức ở Hà Bắc từng vài lần mời Ôn Ngạn Bác tới chỗ ông ta làm tướng quốc nhưng đều bị Ôn Ngạn Bác khéo léo từ chối.

Lúc này, ở bên ngoài truyền đến tiếng bước chân, Đậu Kiến Đức bước nhanh đến, vừa vào đại đường ông ta liền sang sảng cười:

- Hóa ra là Ôn thái thú, lâu ngày không gặp, ngài vẫn khỏe chứ?

Ôn Ngạn Bác cũng đứng lên khom người thi lễ nói:

- Tới đường đột, chưa thông báo trước, xin Vương gia thứ lỗi!

- Sao lại nói thế được. Ôn thái thú chịu đến là đã nể mặt Đậu Kiến Đức này rồi, đâu cần thông báo gì trước chứ, xin mời ngồi!

Đậu Kiến Đức và Ôn Ngạn Bác lần lượt ngồi xuống, Khổng Đức Thiệu cũng ngồi ở một bên. Đậu Kiến Đức lại sai người dâng trà, ba người hàn huyên vài câu, Đậu Kiến Đức lúc này mới thở dài:

- Mùa hè thu năm ngoái hạn hán khiến, dân chúng sáu quận Thanh Châu lầm than, phần lớn đều chạy đi Hà Bắc rồi. Ta muốn hỏi quần chúng Thanh Châu chạy đi Hà Bắc có khoảng bao nhiêu người? Có thể nói với Kiến Đức được không?

Ôn Ngạn Bác suy nghĩ một chút rồi nói:

- Trước đây không lâu, ta và Sở Vương điện hạ cũng nói đến việc này, Sở Vương có nhắc đến một chút, quần chúng Thanh Châu liên tục chạy đến Hà Bắc chừng có khoảng năm trăm nghìn người, chạy tới quận Lương và quận Đông có khoảng hơn một trăm nghìn người.

- Vậy là bảy trăm nghìn rồi!

Đậu Kiến Đức thở dài một tiếng,

- Nhân khẩu quận Lục cộng lại cũng không quá tám mươi nghìn người, hơn tám phần đều chạy đi rồi, chẳng trách Thanh Châu ngàn dặm vắng vẻ. Lá rụng về cội, người có chỗ chôn nhau cắt rốn, dân chúng Thanh Châu lại bỏ đất tổ mà chạy, Đậu Kiến Đức ta thật có tội!

Ôn Ngạn Bác khuyên nhủ:

- Vương gia nên biết suy nghĩ của nông dân đã là xu thế tất yếu rồi. Bình định Hà Bắc hiện nay, các quận các huyện đều đang tiến hành chế độ chia ruộng, thực hiện người cày có ruộng, nhân dân Thanh Châu mặc dù không thể phân ruộng ở Hà Bắc nhưng bọn họ cũng có ruộng quan có thể trồng trọt, miễn toàn bộ thuế thuê, quan phủ còn cung cấp trâu bò giúp cày ruộng. Lúc ta xuống nam là tiết kinh trập, mọi nơi mọi chốn Hà Bắc đều đang cày bừa vụ xuân thu, một sức sống dạt dào, sau khi qua Hoàng Hà là một mảnh tĩnh mịch, đất đai hoang vu, thôn trang rách nát, đối lập với cảnh tươi đẹp ở Hà Bắc, Vương gia vẫn không biết xu thế tất yếu của thiên hạ sao?

Đậu Kiến Đức cúi đầu không nói. Mặc dù lời nói của Ôn Ngạn Bác khiến ông ta rất khó chịu nhưng ông ta lại không nổi giận. Trong lòng ông ta hiểu rõ, dựa vào sức lực của ông ta lúc này, muốn thắng Hà Bắc có lẽ chỉ là năm mơ. Ông ta muốn ngăn quân Tùy thu phục Thanh Châu cũng chỉ có thể là bọ ngựa đá xe. Kỳ thực ông ta đã không trụ nổi qua năm nay rồi, chỉ có điều…

Cuối cùng Đậu Kiến Đức thở dài,

- Đậu Kiến Đức ta xuất thân chẳng qua chỉ là nông dân, bị buộc tạo phản, coi như là đã lập nên công lao sự nghiệp, có thể coi là kiêu hùng một phương. Ta đã gần năm mươi, sớm đã qua tuổi tứ tuần, nếu ta đầu hàng Dương Nguyên Khánh, Dương Nguyên Khánh chắc sẽ tha cho ta? Có lẽ hiện tại hắn sẽ không giết ta, nhưng về sau thì sao? Hắn ngồi vững ngai vàng giang sơn, lúc thống nhất thiên hạ còn có thể giữ lại hậu họa Đậu Kiến Đức này không?

Những điều Đậu Kiến Đức nói là thật lòng, ông cũng thiên hạ kiêu hùng, ông hiểu được lòng kiêu hùng. Dương Nguyên Khánh chắc chắn không để lại mối hậu họa như ông ta. Dù là hiện tại không giết, thì sau này cũng sẽ không giữ lại ông ta. Đây là mối lo lắng lớn nhất của ông ta.

Ôn Ngạn Bác khẽ cười nói:

- Thiên hạ là do lòng dân quyết định. Cứ coi như là Vương gia sau này muốn tạo phản, ngài cho rằng sẽ có bao người bằng lòng đi theo? Vứt bỏ đất đai của mình, vứt bỏ gia viên mình vất vả lập nên, vứt bỏ vợ con cha mẹ, có mấy người làm nổi? Chính như lời nói của Vương gia, đã gần tuổi năm mươi tuổi, dưới lại không có con nối dõi. Vương gia còn có thể sống được bao năm, sao lại muốn tạo phản? Sở Vương điện hạ trong lòng đã nắm chắc rồi, kỳ thực Vương gia không thể tạo phản nổi.

Đậu Kiến Đức lắc đầu,

- Chính là vì lời nói và suy nghĩ của điện hạ không đồng nhất.

Ôn Ngạn Bác cười lạnh một tiếng:

- Nói câu khó nghe chút, Vương gia cũng không tránh khỏi quá đề cao mình. Sở Vương nếu muốn giết Vương gia, diệt trừ dư âm loạn lạc Thanh Châu thì chỉ cần mười nghìn kỵ binh đến càn quét, xin hỏi dựa vào hai mươi nghìn quân của Vương gia có thể cầm cự được ba ngày không? Điện hạ nếu muốn giết Vương gia chẳng phải là dễ dàng sao? Hà cớ gì phải để lại một mối hậu họa cơ chứ?

Lời của Ôn Ngạn Bác cũng khiến Đậu Kiến Đức có chút nghi ngờ. Trong lòng ông ta nắm rõ, trong quân của ông ta chỉ có mấy trăm con chiến mã, nếu thật sự mười nghìn kỵ binh quân Tùy càn quét đến thì quân của ông ta sẽ bại chỉ trong một trận.

Đúng thế. Dương Nguyên Khánh thật sự có thể dễ dàng giết mình, vậy tại sao còn muốn mình đầu hàng chứ? Đậu Kiến Đức nghĩ mãi vẫn không ra cách giải thích nào khác.

Ôn Ngạn Bác thở dài một tiếng, giải thích:

- Đây là vì Sở Vương điện hạ bao dung thiên hạ. Từ năm thứ sáu đại nghiệp Vương Bạc tạo phản, tính đến nay đã bảy tám năm, đất nước suy tàn, dân sinh khốn khổ, điện hạ thực sự không muốn lại giết chóc, vì vậy ngài thà tha cho Vương gia còn hơn. Hơn nữa đích thân điện hạ nói với ta, năm đó Vương gia ở Hà Bắc trưng lương thực nhưng không động đến kho lương dự bị đề phòng mất mùa, đối xử rất tế với dân chúng, chỉ dựa vào điểm này, có thể tha mạng cho Vương gia được rồi. Nếu Vương gia hàng, có thể quay về quê dưỡng lão, chỉ cần ít giao du với bên ngoài, không kết giao với bộ hạ cũ, đương nhiên có thể hưởng thụ tuổi già. Đây là câu nói nguyên văn của điện hạ.

Đậu Kiến Đức đã bị thuyết phục. Ông ta cũng hiểu rất rõ ràng, đại sự thiên hạ đã định, cứ coi như là mình muốn phản cũng sẽ chẳng có ai hưởng ứng, hơn nữa ông ta đã năm mươi tuổi, cũng không có con nối dõi, cũng đã không có tinh lực để tạo phản nữa rồi, ông ta nhất định sẽ không tạo phản nữa, chỉ muốn bình lặng trải qua tuổi già ở quê hương mà thôi.

Mấu chốt là Dương Nguyên Khánh sẽ ngờ vực mình hay không? Có tấm lòng bao dung hay không, nghe giọng điệu của Ôn Ngạn Bác dường như là sẽ có người giám sát mình, điều này cũng rất bình thường, “ ít giao du bên ngoài, không giao kết bộ hạ cũ.” Đây cũng là điều kiện của Dương Nguyên Khánh rồi.

Đậu Kiến Đức chắp tay sau lưng đi đi lại lại trước đại sảnh, nhìn cành liễu trong vườn đã đâm chồi xanh. Lúc này, ông ta thật sự khát vọng quay về quê hương, ngồi bên dòng sông nhỏ sau ngôi nhà cũ câu cá, hưởng thụ sức sống dạt dào của trời xuân.

- Được, để ta suy nghĩ mấy ngày đã.

Cuối cùng Đậu Kiến Đức ra quyết định.

Ôn Ngạn Bác lập tức đứng dậy cười nói:

- Vậy ta sẽ đợi Vương gia suy nghĩ ba ngày nữa, ba ngày sau, nếu Vương gia nguyện hàng, chúng ta sẽ thảo luận cụ thể về chuyện đầu hàng.

Đậu Kiến Đức chậm rãi gật đầu,

- Vậy chúng ta quyết vậy đi, ba ngày sau hàng hay không hàng, ta sẽ đưa ra một câu trả lời chính thức.

Ôn Ngạn Bác đi rồi, Đậu Kiến Đức đứng ở nhà trước trầm tư thật lâu không nói. Lúc này, Khổng Đức Thiệu vẫn luôn không nói gì, chậm rãi tiến lên phía trước nói:

- Vương gia hiện tại chắc đã rõ vì sao ta lại khuyên Vương gia đừng xưng đế rồi chứ?

Đậu Kiến Đức kinh ngạc. Lúc này ông ta mới hiểu nếu ông ta xưng đế thì không còn đường sống nữa.

- Khổng tiên sinh cũng khuyên ta đầu hàng sao?

Khổng Đức Thiệu gật gật đầu,

- Đại thế thiên hạ đã mất, nếu Vương gia không nắm lấy cơ hội lần này thì sau này có hối hận cũng đã muộn.

Đậu Kiến Đức cũng cúi đầu thở dài một tiếng,

- Đúng vậy. Đậu Kiến Đức ta không ham vinh hoa, không cần nữ sắc, chỉ muốn cho dân chúng Hà Bắc miếng cơm trong thời loạn. Bây giờ lòng người đã định, Hà Bắc đã hưng vượngrồi, ta hà tất phải đi phá hoại sự yên ổn không dễ gì có được này. Cho dù có chết, cũng có thể nhắm mắt rồi…

Ba ngày sau, Đậu Kiến Đức tìm đến Ôn Ngạn Bác chính thức bày tỏ mình muốn đầu hàng triều Tùy, Ôn Ngạn Bác lúc này mới đưa ra bức thư do chính tay Dương Nguyên Khánh viết. Trong thư, Dương Nguyên Khánh phong Đậu Kiến Đức làm huyện công Trương Nam, thưởng năm ngàn lượng, ban thưởng mười khoảnh ruộng, cho ông ta hồi hương dưỡng lão.

Mười ngày sau, La Sĩ Tín dẫn mười nghìn kỵ binh tiến vào quận Tề, tiếp quản đội quân hai mươi nghìn người của Đậu Kiến Đức. Thiên hạ kiêu hùng tung hoành Hà Bắc một thời- Đậu Kiến Đức đã mai danh ẩn tích như vậy.

Hai mươi năm sau, Đậu Kiến Đức gần tuổi bảy mươi lúc du ngoạn ở đất Thục núi Thanh Thành đã bị cảm bệnh nhẹ, bệnh mãi không khỏi, cuối cùng chết vì bệnh ở kinh đô mà khi đó đã chẳng còn ai nhớ rõ người này đã từng quát tháo một thời các kiêu hùng Hà Bắc nữa rồi…