Enleri đang suy ngẫm.
Và suy ngẫm khá lâu.
Sau đó nhà thám tử danh tiếng đứng lên, giật phắt tập muời trang giấy vừa đánh máy, xé toạc thành bốn mảng không đều nhau.
Anh ta cau có nhìn chiếc máy chữ câm lặng, nó thì nhìn lại ông chủ cáu kỉnh với vẻ diễu cợt ra mặt.
Điện thoại chợt vang lên khiến thám tử chạy vội lại.
- Này, anh gầm gừ gì với bố anh thế! - vẳng ra giọng nói với âm điệu rầu rầu - Bố đang giải trí... theo đúng lệnh của anh rồi đấy thây.
- Bố ạ, đấy là do việc của tôi không có gì hay ho, bố có hiểu không. Các vấn đề chẳng ăn nhập gì cả. Này, bố ơi, tình hình tam giác Bes - mut chỗ bố ra sao nhỉ?
- Nắng thiêu đốt, nước xanh lóa mắt giữa một biển cát, buồn nôn lên được. Bố đang chuẩn bị quay về đây.
- Ồ, không, không - Enleri đáp cả quyết - Chuyến đi này tốn bao nhiêu tiền và tôi muốn có gì bù lại bố ạ.
Thanh tra Kuin thở dài thiểu não.
- Anh là kẻ độc tài thực sự mỗi khi có công việc đụng chạm đến tôi. Cần phải nghĩ rằng bố anh là kẻ tàn phế rồi nhá.
- Bố chỉ quá mệt đấy thôi.
- Có lẽ dẫu sao bố với anh vẫn thỏa thuận được với nhau chứ nhỉ? - Vẻ hy vọng lộ rõ qua giọng nói của thanh tra Kuin
- Bố đã nhận được lệnh phải nghỉ ngơi, tiêu khiển và không được nghĩ chuyện gì...
- Thôi được, thôi được. Đối diện với ngôi nhà nhỏ của bố đang có trò chơi - quăng vòng vào cổ vịt. Bố sẽ ra đó chơi một lúc vậy.
- Chơi thật lực đi bố ạ. Sáng mai con sẽ gọi điện xem kết quả ra sao.
Enleri đặt ống nghe rồi lại căm tức nhìn chiếc máy chữ. Vấn đề vẫn không giải quyết được, anh ta đi quanh chiếc bàn rồi lại sải buớc trong gian phòng từ đầu nọ đến đầu kia.
Thật may, lúc đó quả chuông con treo ngoài cửa chính reo lên reng reng.
- Cứ để bánh mì kẹp thịt ngoài bàn ấy - Enleri quát với ra - và cầm lấy tiền ở đấy.
Nhưng kẻ giật chuông không chịu nghe theo. Anh ta đi qua phòng khách vào căn buồng, nơi nhà thám tử vĩ đại đang khổ sở. Enleri làu bàu:
- Ra là anh à? Tôi cứ nghĩ là tay mang thức ăn từ nơi chế biến tới.
Grant Ame bằng vẻ buông tuồng đặc quyền của một triệu phú cứ tiến thẳng vào ngăn đồ uống. Anh ta nhét vào đó một phong bì lớn bằng giấy thô đang cầm trong tay rồi với chai Wisky và chiếc cốc lớn.
- Nhân thể thông báo là tôi cũng có mang thứ gì tới. Còn nguyên lành hơn chai Wisky của anh - Anh ta ngồi chễm chệ lên đi - văng - Wisky của ngài khá đấy, Enleri.
- Rất mừng là ngài ưng nó. Cứ cầm nó đi theo. Tôi đang làm việc.
- Nhưng tôi yêu cầu có sự đối xử đặc biệt với tôi như với một nguời quý trọng anh. Tôi đọc tất cả các cuốn sách anh viết cơ mà.
- Những cuốn sách mà anh chôm ở chỗ các ông bạn bừa bãi của anh chứ gì. Anh có mua sách bao giờ đâu.
- Thế là đối xử bất công. Ngài sẽ phải xin tha lỗi, khi biết vì sao mà tôi đến đây.
- Vì sao nào?
- Thì tôi đã nói là có mang đến thứ gì đó. Chẳng lẽ anh không nghe thấy tôi nói à?
- Thứ gì thế nhỉ?
- Cái phong bì kia. Gần chai Brandy.
Enleri quay đầu về phía được chỉ nhưng Grant ngăn lại.
- Đầu tiên tôi phải nhập đề cho ngài đã thám tử ạ.
Lại có tiếng chuông vang lên ngoài cửa. Lần này đúng là họ mang bánh mì kẹp chả đến. Enleri ra phòng ngoài rồi quay vào với cái mồm nhét đầy thức ăn.
- Tại sao anh không thích làm việc nhỉ, Grant? Thu xếp chỗ ngồi ở một trong các nhà máy đồ hộp của bố anh hoặc làm chân thu nhận đậu. Muốn làm gì thì làm nhưng hãy để cho tôi yên. Tôi nhắc lại là đang bận việc.
- Đừng nhảy sang chuyện khác - Grant nói - chỗ anh có dưa chuột ngâm không nhỉ? Tôi khoái món dưa chuột ngâm với gia vị lắm.
Enleri chìa cho hắn ta một khoanh dưa chuột, rồi ngồi phịch xuống chiếc ghế tựa.
- Thôi vậy, tuôn gì thì tuôn ra đi. Mau mau cho xong chuyện đó. Anh muốn để tôi nhập đề à. Chuyện gì nhỉ?
- Đầu tiên là mọi chuyện khởi đầu ra sao đã. Hôm qua sau bữa chính có một nhóm tụ tập đến Wetchero. Tôi có mặt trong nhóm đó. Tiêu khiển tí chút.
- Người đời may mắn thế đấy - Enleri nói với vẻ ghen tị.
- Bơi một lúc, chơi vài tua quần vợt và mấy trò nữa. Dân chúng không lấy gì làm đông cho lắm.
- Bây giờ phần đông dân chúng có thói quen xấu là làm việc sau khi ăn...
- Vì Chúa, anh đừng nói nhăng nói cuội. Tôi cóc thấy xấu hổ đâu - Tay lêu lổng trong đám dân giao tế nói vậy. Tôi đang tỏ sự phục vụ với anh. Có một chiếc phong bì bằng cách bí mật nào đó lọt vào xe của tôi, và tôi giao lại nó cho anh theo đúng yêu cầu.
- Yêu cầu của ai?
En leri vẫn chưa ngó sang chiếc phong bì lần nào
- Tôi không có khái niệm gì về chuyện đó. Khi định chui ra ngoài xe thì thấy ở trên đệm chiếc "Jaguar" có chiếc phong bì. Trên có ghi: "Xin nhờ chuyển cho Emleri Kuin". Thừa nhận là người ta đã sợ anh đến nỗi không dám tự làm mà phải nhờ đến quan hệ gắn bó giữa tôi với anh.
- Một câu chuyện tẻ ngắt. Nghe này Grant. Chính anh nghĩ ra chuyện đó phải không? Giờ tôi chẳng còn lòng dạ nào mà đùa. Thời hạn đang co lại, không còn lúc nào nghỉ lấy hơi. Tốt hơn là anh đi tán gẫu với cô bạn đẹp gái nào của anh đi thôi.
- Còn chiếc phong bì? - Grant nhỏm phắt dậy như một võ sĩ nhà nghề, anh ta cầm chiếc phong bì từ quầy giải khát đưa lại cho Enleri - Đây, tôi đưa cho anh theo như họ đã ấn định. Chuyển giao tận tay. Anh muốn làm gì với nó thì làm.
- Vậy tôi phải làm gì đã nào? - Enleri hỏi với giọng ngán ngẩm.
- Tôi chẳng hiểu ra sao. Đây là một bản ghi chép, vẻ như cũ lắm rồi. Có lẽ anh cần phải đọc hết nó.
- Có nghĩa là anh đã xem bên trong nó rồi phải không?
- Tôi coi đó là nghĩa vụ của mình. Vì người ta có thể viết bằng mực có chất độc, hoặc tuồn ảnh khiêu dâm vào đó. Tôi biết tính cách của anh, bạn thân mến ạ. Không có cách xử sự nào khác.
Tuy bất đắc dĩ nhưng không khỏi có đôi chút tò mò, Enleri cầm lấy chiếc phong bì.
- Nét chữ đàn bà.
- Tôi cảm thấy nội dung hoàn toàn vô hại - Grant nói, tay xoay xoay chiếc cốc - Vô hại nhưng rất thú vị.
- Phong bì đúng chuẩn cỡ - Enleri lầm bầm - dùng cho loại giấy có có kích thước 8.5 x 11 inch[1].
[1] inch: Đơn vị đo chiều dài của Anh. 1 inche =2,54 cm
- Lạy Chúa, Enleri, anh có một tâm hồn kế toán quá đấy. Giá anh nhòm vào bên trong nó tí chút thì hơn.
Enleri bóp cong miệng chiếc phong bì để lấy cuốn vở có bìa cứng bằng các - tông, trên đó có viết mấy chữ to tuớng, kiểu chữ cổ "Để ghi chép".
- Quả thực đây vẻ như quyển ghi chép đã lâu rồi - thám tử nói.
Grant với nụ cười tinh quái dõi theo Enleri đang đọc trang đầu tiên. Nhà thám tử nổi tiếng mở to mắt, lật trang tiếp theo, đọc hết rồi lại đọc trang nữa.
- Lạy Chúa tôi! - Enleri thốt lên - Đây hình như là một trong các chuyện phiêu lưu của Sherlock Holmes do bác sĩ Watson ghi lại! Lại là nguyên bản chép tay.
- Anh nghĩ thực là vậy?
Đôi mắt thép của Enleri loáng lên.
- Anh nói đã đọc hết bản ghi chép này rồi à?
- Tôi không thể nào dừng được giữa chừng.
- Anh có quen với bút pháp của Watson không?
- Tôi kính phục Sherlock Holmes, Enleri Kuin, Edi FO[2] - Grant nói và nhìn lớp ruợu Wisky trong cốc với vẻ tán đồng - Vâng, có lẽ đây là nguyên bản thật sự
[2] Sherlock Holmes, Enleri Kuin, Edi FO: các nhân vật trinh thám nổi tiếng của Anh, Mỹ.
- Bạn xác định chóng vánh quá đấy, bạn thân mến - Enleri cau mày nhìn vào chiếc máy chữ, lúc này nó tỏ ra xa lơ xa lắc.
- Tôi nghĩ là anh sẽ thú vị.
- Tôi sẽ thú vị nếu như ở đây không có chuyện xỏ xiên gì. Một câu chuyện chưa ai biết về Sherlock Holmes! - Anh ta lật đi lật lại quyển vở - hơn thế đây lại còn là một cuốn tiểu thuyết thì phải. Cuốn tiểu thuyết chưa ai biết! - Thám tử lắc đầu nghi ngờ.
- Anh không tin rằng đây là bản thật à?
- Tôi không tin có quỉ Xatăng từ năm lên ba tuổi, Grant. Còn anh lại là chuyện khác. Quỷ Xatăng ban tặng cho anh khối thứ ngay từ lúc còn ở trong nôi.
- Có nghĩa anh nghĩ đây là của giả mạo?
- Giờ thì tôi còn chưa nghĩ gì. Nhưng một triệu lý lẽ chống lại một ý kiến cho đó là đồ thật.
- Họ làm chuyện này để làm gì đã nào?
- Để... cũng hệt như chuyện mọi người ráng sức leo lên núi cao. Do hứng thú thể thao ấy mà.
- Này, anh hãy cố đọc lấy chương đầu xem sao.
- Grant, tôi không có thời gian!
- Không có thời gian để đọc một câu chuyện mới về Sherlock Holmes? - Chàng lêu lổng lại gần quầy ruợu rót cho mình một cốc Wisky đầy ắp - Tôi sẽ ngồi đây khẽ khàng như con chuột nhắt, trong khi tợp từng ngụm Wisky và tôi sẽ chờ cho anh đọc xong.
Hắn ta chọn tư thế thoải mái để yên vị trên chiếc đi - văng, hai chân bắt chéo vào nhau.
- Quỉ tha anh đi cho xong - Enleri nhìn mãi một cách tức tối vào quyển vở, sau đấy thám tử thở dài, hệt như tư thế ông bố, ngồi xuống và bắt tay vào việc đọc cuốn ghi chép.
GHI CHÉP CỦA BÁC SỸ WATSON
- Anh hoàn toàn đúng, Watson. Rất có thể "Kẻ mổ bụng" là một phụ nữ.
Đang là một buổi sớm mùa thu sáng sủa của năm 1888. Tôi đã không còn thường trú ở đại lộ Baker, số 211 B nữa. Sau khi cưới vợ, nhận vào mình trách nhiệm - một trách nhiệm rất dễ chịu - đảm bảo đời sống vật chất cho vợ mình, tôi lại phục hồi công việc của một bác sỹ. Thế nên sự liên hệ mật thiết truớc đây với Sherlock Holmes của tôi đã thay bằng các cuộc gặp gỡ hiếm hoi.
Còn về Holmes, nhà thám tử vĩ đại không có cơ sở nào để nói rằng "đã lạm dụng lòng tốt của tôi" khi nhờ tôi với tư cách là người giúp sức và nhân vật ủy quyền. "Anh là người biết nghe Watson ạ" Holmes thường nói thế và sự mở đầu này luôn luôn làm tôi thích thú, vì nó hứa hẹn rằng tôi lại có vinh dự được chia xẻ các hiểm nguy và nỗi lo âu hồi hộp của một cuộc điều tra hình sự. Nhờ thế mà sợi chỉ nối liền tình bằng hữu của chúng tôi không bị đứt đoạn.
Vợ tôi, người tinh tế trong số các phụ nữ đã tiếp nhận quan hệ này với một sự chịu đựng hiếm thấy. Độc giả thường xuyên đọc các ghi chép chưa hoàn hảo của tôi về các cuộc điều tra của Sherlock Holmes, đều biết vợ tôi qua tên Mary Morstan, người mà tôi đã may mắn làm quen được một cách tình cờ khi cùng nhà thám tử vĩ đại tiến hành việc vạch mặt "dấu vết bộ tứ". Là một người vợ trung thành - người như vậy hiếm lắm - nàng thường phải đơn độc khá lâu khi tôi cặm cụi xem xét các ghi chép của mình về các cuộc phiêu lưu đã qua của bạn tôi.
Một lần trong bữa sáng Mary nói:
- Em mới nhận thư của cô Agarta.
Tôi đặt tờ báo xuống.
- Từ Kornuyn à?
- Vâng. Thật khốn khổ. Cuộc sống của bà gái già cô đơn quá mức. Giờ thì bác sỹ đã bắt bà cô phải nằm ở giường.
- Anh hy vọng rằng không có gì hệ trọng.
- Cô không viết gì về bệnh tình cả. Nhưng sắp tám chục tuổi rồi, ai mà biết được sẽ ra sao...
- Bà hoàn toàn có một mình thôi à?
- Không, còn có Bert, bà nhũ mẫu già của em. Còn một người giúp việc nữa, chuyên chăm sóc nhà cửa, vườn tược.
- Cuộc đến thăm của cô cháu gái yêu qúy tất nhiên sẽ có ích hơn mọi thứ thuốc trên thế gian này.
- Cô không đề nghị trực tiếp như vậy, chỉ rụt rè ám chỉ vậy thôi, nhưng em...
- Anh nghĩ là em cần phải đi Mary ạ. Khoảng hai tuần ở Kornuyn cũng có lợi cho cả em đấy. Thời gian gần đây em hơi nhợt nhạt.
Lời nói của tôi thực sự chân thành, nhưng một phần trong đó cũng nhắc đến một chuyện khác, một suy nghĩ khá lo lắng. Tôi không phóng đại khi nói rằng bất kì người đàn ông London nào vào buổi sáng năm 1888 này lại không mang một ý thức trách nhiệm với gia đình. Họ sẵn sàng để vợ mình, em gái hoặc người yêu rời xa thành phố khi có cơ hội nào đó. Nguyên nhân của của việc này chỉ có một, nhưng hết sức nghiêm trọng: "Kẻ mổ bụng" đêm đêm vẫn đang lùng sục trên các đường phố và ngõ nhỏ tối tăm của thủ đô suơng mù. Mặc dù căn nhà nhỏ yên tĩnh của chúng tôi nằm ở Paddington, khá xa khu Waitrepon, nơi tên cường đạo đó hoành hành nhưng ai mà vô tâm cho được? Khi nói về tên quái đản đó không có thứ logic nào làm người ta thấy yên lòng.
Mary lặng thinh xoay chiếc phong bì.
- Em không muốn để anh ở lại một mình.
- Cam đoan với em là một mình anh vẫn xoay xở được mà.
- Nhưng thay đổi hiện trạng cũng có lợi cho anh. Em thấy việc thực nghiệm của anh cũng có vẻ êm ả rồi...
- Em định đề nghị anh đi cùng?
Mary cả cười
- Lạy Chúa cứu thế! Ở Kornuyn thì anh sẽ phát điên vì buồn chán. Tốt hơn là anh thu xếp va li đến chơi với Sherlock Holmes bạn anh đi. Em biết là anh luôn luôn mừng rỡ khi được đến đại lộ Baker.
E rằng tôi chẳng có gì phải phản đối đề nghị của nàng. Đề nghị của Mary hoàn toàn phù hợp. Thế là tôi gửi nàng đi Kornuyn và mau chóng thu xếp mọi công việc để chuyển sang với Holmes trong khi tự nghĩ một cách hy vọng rằng, có thể bạn tôi cũng lấy làm thích vì chuyện này.
Thật đáng kinh ngạc khi chúng tôi phục hồi lại nếp sống cũ hết sức dễ dàng. Mặc dù tôi biết rõ mình dã không thể thỏa mãn với cuộc sống độc thân truớc đây, nhưng việc được sống gần Sherlock Holmes thật sự mê li. Ngay như chuyện Holmes bỗng dưng thốt ra với tôi:" Không nên ngoại trừ việc quái vật này có thể là một phụ nữ, dù dùng bất cứ phương pháp suy luận nào!"
Đó là phong độ bí ẩn quen thuộc của Holmes nhưng tôi phải thừa nhận là có hơi kinh ngạc.
- Nghe này, Holmes! Có tất cả các vị thánh chứng giám, không một biểu hiện nào ở tôi biểu lộ cho anh thấy có ý kiến đó thấp thoáng trong đầu.
Holmes cười mỉm, có vẻ khoái chí với trò chơi vừa nghĩ ra.
- Hãy thừa nhận là anh có ý nghĩ như thế đi, Watson.
- Thôi được, nhưng...
- Và anh không đúng khi khẳng định là không để lộ suy nghĩ của mình.
- Nhưng tôi đang ngồi bình yên mà, thực chất đang bất động. Và tôi đang đọc tờ "The Times"
- Đầu và mắt của anh hoàn toàn không bất động đâu. Trong khi anh đọc, anh đã dừng lâu ở mép cột bên trái tờ báo, chỗ đăng tin về tội ác mới của "Jack mổ bụng". Sau đó một chút anh rời mắt khỏi đó và cau mày suy nghĩ. Rất rõ là là anh đang nghĩ về chuyện sao tên quái vật đó cứ lang thang mãi trên đường phố London mà không bị trừng trị.
- Hoàn toàn đúng.
- Sau đó, bạn thân mến a, mắt anh dừng lại ở tờ tạp chí "Street Magazine" nằm cạnh ghế anh đang ngồi. Nó đang mở trang quảng cáo của hãng Bendenr về y phục phụ nữ mặc tối với giá phải chăng thì phải. Một trong các kiểu quần áo đó trưng bày trên người mẫu. Biểu hiện trên nét mặt anh lập tức thay đổi. Trở nên trầm ngâm. Vẻ mặt đó cứ giữ như thế mãi cho đến khi anh quay nhìn lên bức chân dung Nữ Hoàng treo phía trên lò sưởi. Khoảng khắc sau đó nét mặt anh dãn ra với lời giải đáp và anh gật đầu. Anh khẳng định suy nghĩ của mình, và chính lúc đó tôi tỏ sự tán đồng với anh rằng có thể "Kẻ mổ bụng" là một mụ đàn bà.
- Nhưng Holmes...
- Quá đủ rồi, Watson. Sau khi anh từ chức cộng tác viên của tôi, trí phán đoán của anh có giảm đi đấy.
- Nhưng khi nhìn vào quảng cáo y phục, có thể tôi nghĩ chuyện gì chẳng được...
- Không thể tán thành. Suy nghĩ của anh đang ngập đầy thông tin về Kẻ mổ bụng nên tất nhiên các bộ quần áo mặc tối của đàn bà xa vời với tư duy của anh. Vậy nên ý nghĩ nẩy sinh trong đầu anh cần phải gắn chặt với suy nghĩ về kẻ tàn bạo. Anh đã khẳng định điều đó khi ngẩng đầu lên nhìn chân dung của Nữ Hoàng.
- Cho phép tôi hỏi, sao việc đó lại có thể làm lộ suy nghĩ của tôi được nhỉ? - Tôi thốt ra, hoàn toàn chịu thua anh ta.
- Đương nhiên Watson ạ, anh không thể nghi ngờ gì người con gái mặc đồ mẫu, cũng như nghi ngờ Nữ Hoàng của chúng ta. Thế nên anh chỉ có thể nhìn họ như nhìn những người đàn bà vào lúc đó.
- Cho là vậy đi - tôi nói. Nhưng chẳng lẽ tôi không thể nghĩ về họ, như những người có thể là nạn nhân được hay sao?
- Nếu thế thì trên mặt anh sẽ xuất hiện sự đau khổ hay thương cảm mà không thể là nét mặt của kẻ săn đuổi khi gặp đựơc dấu vết.
Tôi đành phải thừa nhận thất bại.
- Holmes này, anh lại tự làm khổ mình bằng sự cởi mở rồi.
Sherlock Holmes cau đôi mày rậm.
- Tôi không hiểu anh nói gì.
- Anh thử tưởng tượng xem sẽ gây ấn tuợng như thế nào, nếu như từ chối không chịu làm rõ phép suy diễn đáng kinh ngạc của anh.
- Nhưng tôi phục vụ cho cuốn tiểu thuyết lâm li, anh sẽ viết về các việc cỏn con tôi làm được với giá nào nhỉ? - Anh bạn tôi nói khô như ngói.
Tôi giơ hai tay lên với dấu hiệu đầu hàng và Holmes, con người ít khi mỉm cuời đã cuời vang lên hết sức thoải mái cùng với tôi.
- Vì lẽ anh đã khơi ra chuyện về "Kẻ mổ bụng", - tôi nói - cho phép tôi hỏi anh ít câu: tại sao từ bấy đến nay anh không quan tâm đến chuyện này? Có thể là anh đã có được công lao quan trọng với dân cư London.
Holmes xua bàn tay có các ngón dài và thanh một cách nôn nóng.
- Tôi đang bận. Như anh đã rõ, tôi mới từ lục địa quay về đây không lâu, nơi Thị truởng của một thành phố yêu cầu tôi giải đáp một vấn đề hết sức đáng tò mò. Biết được kho thông tuệ của anh nên tôi cho là anh sẽ gọi việc này bằng tên "Câu chuyện về vận động viên xe đạp không chân". Một lúc nào đó tôi sẽ chuyển cho anh tất cả các chi tiết để anh cào bút vào giấy.
- Hân hạnh và may mắn. Nhưng anh đã quay về London, Holmes. Còn quái vật thì đang hoành hành trong thành phố. Tôi cho rằng anh sẽ thấy mình có liên quan...
Holmes nói cáu kỉnh:
- Tôi chẳng liên quan đến vấn đề gì và với ai cả.
- Xin lỗi, mong anh hiểu tôi đúng hơn...
- Rất tiếc, Watson thân mến của tôi ạ, nhưng anh dư sức hiểu về tôi để không có gì phải nghi ngờ rằng tôi dửng dưng với các kiểu như vậy. Chẳng phải tôi thường tìm tòi các vấn đề qua sự suy diễn thông minh hay sao? Chẳng phải tôi luôn luôn bị lôi cuốn vào cuộc đấu với các tội phạm sừng sỏ? Thằng khùng đó có thể gây nên sưh chú ý đặc biệt gì được nhỉ? Chỉ là một tên cuồng khát máu, đêm đêm sục sạo ở các ngõ nhỏ tối tăm và bạ ai đâm nguời ấy.
- Nó đã đặt cảnh sát London vào ngõ cụt.
- Tôi mạnh dạn nói thẳng là việc đó chỉ ra sự bất lực của Sở Liêm phóng Scotland[3] hơn là về thủ đoạn khôn khéo tháo vát của Kẻ mổ bụng.
[3] Sở Liêm phóng Scotland: Cách gọi cũ của sở cảnh sát Anh - Scotland Yard.
- Nhưng dẫu sao...
- Chuyện đó sẽ kết thúc ngay thôi. Tôi cho là một đêm gần tới đây tay Thanh tra Lestrade sẽ vấp vào Kẻ mổ bụng, trong lúc thằng khùng này đang ra tay giết hại đàn bà và với hồi kèn khải hoàn, hắn sẽ đưa tên sát nhân ra vành móng ngựa.
Sở Liêm phóng Scotland thường xuyên làm bạn tôi sôi tiết vì cách làm việc rù rờ của họ.
Tiếng chuông ở cửa làm dứt đoạn câu chuyện của tôi với Sherlock Holmes. Mấy phút sau chúng tôi nghe thấy tiếng của bà Hudson đang lên theo cầu thang. Khi bà ta buớc vào tôi kinh ngạc thấy trên tay bà có bọc giấy với một xô nuớc. Trên mặt bà quản gia lộ rõ vẻ kinh hoàng không che giấu.
Holmes cười ha ha, đây là lần thứ hai như thế trong buổi sáng nay.
- Đừng sợ bà Hudson. Thứ này tỏ ra hoàn toàn vô hại. Tôi cam đoan là không cần gì tới xô nuớc dâu.
- Ngài biết rõ hơn, ngài Holmes. Sau lần đã xảy ra tôi không dám làm liều đâu.
- Sự thận trọng của bà thật đáng khen - Holmes nói khi đỡ lấy bao giấy.
Khi bà chủ nhà chịu nhiều khốn khổ đã ra ngoài, bạn tôi giải thích:
- Mới đây thôi bà Hudson mang đến cho tôi một gói quà. Việc xảy ra sau khi tôi vừa thực hiện một công việc hết sức khó chịu, và gói giấy được gửi tới do bàn tay của một kẻ thù hằn có danh thế... Nhưng hắn đánh giá thấp thính giác của tôi. Tôi nghe thấy tiếng tích tắc của bộ máy bấm giờ nổ chậm, nên hỏi xin bà Hudson một xô nuớc. Vụ rắc rối đó đã làm bà lão kinh hoàng đến nỗi bây giờ vẫn chưa hoàn hồn.
- Thế thì chẳng có gì đáng ngạc nhiên!
- Nào, xem họ gửi gì đến cho ta? Hừm, kích thước chuẩn 15x6 ins. Dày bốn ins, bao gói nghiêm chỉnh. Giấy gói bọc bình thường. Dấu của Bưu điện Waitrepon. Tên và họ do bàn tay phụ nữ ghi, người này ít khi cầm bút.
- Hoàn toàn có khả năng, xét theo dạng chữ đích thực là của phụ nữ.
- Có nghĩa là anh tán thành, Watson? Tuyệt lắm! Ta ngó bên trong xem sao hả?
- Hẳn rồi.
Sự xuất hiện của bọc giấy làm Holmes linh hoạt hẳn lên. Chưa nói đến tôi. Đôi mắt sâu màu sáng mang vẻ của đức Cha chủ hôn, lúc này long lanh khi Holmes mở lớp giấy bọc ngoài, lấy ra một bao dẹt và chìa nó cho tôi.
- Anh nói thế nào nhân chuyện này, Watson?
- Đây là bộ đồ mổ của bác sĩ phẫu thuật.
- Còn ai biết rõ hơn anh nữa! - Anh có cho đây là thứ đồ đắt giá không?
- Đúng, vỏ da thượng hạng - vật phẩm tuyệt vời đấy.
Holmes đặt nó lên bàn. Anh ta mở nó ra và cả hai đều im lặng. Đây là bộ đồ mổ theo chuẩn mẫu. Mọi thứ nằm yên vị trong chỗ lõm lót nhung màu đỏ sẫm ở phía trong bao da. Có một chỗ lõm bỏ trống.
- Thứ gì bị thiếu Watson?
- Dao mổ lớn.
- Dao để phanh lớp cơ - Holmes gật gù trong khi lau chiếc kính phóng đại - Bộ đồ mổ này nói gì với chúng ta nhỉ? - Bạn tôi chăm chú xem xét chiếc hộp da và các thứ bên trong của nó - Ta bắt đầu từ điều rõ ràng nhất: bộ dụng cụ này thuộc về một nhà Y đang rơi vào cảnh túng quẫn.
Như lệ thường tôi lầu bàu miễn cuỡng khi biết độ mù của mắt mình:
- Tôi e rằng điều đó là quá rõ với anh mà không với tôi.
Mải xem xét Holmes trả lời một cách lơ đãng.
- Nếu như anh không rơi vào trạng thái rụt rè, e ngại. Này, Watson, anh sẽ mang đến hiệu cầm đồ thứ gì của anh vào lần sau nhất?
- Tất nhiên sau nhất mới đến các thiết bị y tế của tôi nhưng...
- Chính thế đấy.
- Tại sao anh lại cho là bộ này đã bị gửi ở hiệu cầm đồ?
- Có hai tang chứng. Anh hãy nhìn vào đây qua kính phóng đại xem sao.
Tôi nhìn vào chỗ Holmes chỉ.
- Tôi thấy có một vệt trắng.
- Đấy là bột để đánh bóng. Chẳng nhà phẫu thuật nào lại đánh bóng dụng cụ mổ của họ bằng thứ bột này. Đó là kiểu đánh bóng ở các nhà ăn, của những ai chỉ để ý đến vỏ ngoài của vật dụng.
- Sau khi có lời giải thích của anh, tôi không thể không tán thành. Tang chứng thứ hai là gì?
- Anh có thấy vệt phấn đánh đấu ở cạnh bẹt của chiếc hộp không? Nó hầu như đã bị xóa đi nhưng nếu anh xem kĩ thì thấy đó là con số. Các con số như thế này chủ hiệu cầm đồ thường viết bằng phấn vào vật gửi. Rõ ràng là nó thích ứng với con số ghi trong biên lai.
Tôi cảm thấy máu dồn lên mặt. Giờ thì mọi sự đã rõ như ban ngày.
- Có nghĩa là hộp đồ mổ này đã bị đánh cắp! - Tôi thốt ra - Ăn cắp của nhà phẫu thuật và gửi ở tiệm cầm đồ để lấy mấy đồng xu.
Tôi tin là độc giả sẽ tha thứ cho sự phẫn nộ của tôi. Tôi khó mà tin được rằng một tay bác sĩ, ngay cả lúc gặp cảnh quẫn bách nhất, lại có thể chia tay với dụng cụ thiết yếu với nghề nghiệp của anh ta.
Tuy nhiên Holmes đã không chậm trễ đưa tôi ra khỏi các nhận định sai lầm.
- Tôi lo rằng anh không thấy rõ các ý nghĩa tinh vi của vật chứng này, Watson thân mến ạ - bạn tôi nói với vẻ sinh động. Dân cho vay lãi và cầm đồ là đám hết sức láu cá và tinh ranh. Họ không chỉ đánh giá đồ vật mà cả con người đã mang chúng đến. Đấy là đặc tính nghề nghiệp của họ. Nếu chủ tiệm cầm đồ chỉ hơi có nghi vấn đấy là của ăn cắp thì hắn không đem bày ở tủ kính đâu. Thứ này như anh đã thấy, hắn đã đem bày ở tủ kính rồi đấy.
- Tất nhiên là tôi không thấy được đâu! Làm sao mà anh có thể biết rằng hộp đồ mổ này đã bày ở tủ kính - Tôi thốt lên.
- Anh nhìn cho kĩ vào - Holmes nói - chiếc hộp đã nằm ở chỗ thoáng, nơi có mặt trời rơi vào. Chẳng lẽ vệt bạc nắng ở mặt nhung lót phía duới chiếc nắp mở ra, không là minh chứng cho điều ấy sao? Hơn thế nữa, mép này bị bạc nắng đến mức cho ta thấy rõ, nó đã nằm ở tủ kính có mặt trời rọi vào khá lâu cơ đấy.
Tôi chỉ còn biết gật đầu. Như mọi khi, lúc Sherlock Holmes đã làm rõ các quan sát đáng gờm của anh ta, thì mọi thứ đều hóa thành giản dị thô sơ cả.
- Tiếc nhỉ, - tôi nói - ta không biết tiệm cầm đồ ấy ở đâu, nếu biết được thì có lẽ sẽ rõ ngay món quà gây tò mò này ở đâu mà ra.
- Có lẽ rồi ta sẽ rõ được thôi, Watson ạ - Holmes nói với tiếng cuời ngắt quãng - Hiệu cầm đồ mà ta đang nói nằm ở xa các phố đông dân cư. Nó nhìn về huớng nam và trong một phố hẹp. Việc làm ăn của tay chủ tiệm chả phát đạt cho lắm. Còn có thể lưu ý rằng chủ tiệm là người nuớc ngoài. Có lẽ anh cũng thấy tất cả các điều đó phải không?
- Tôi chả nhìn thấy gì đại loại như vậy cả - Tôi nói, lại thấy bực bội trong bụng.
- Ngược lại, - Holmes chắp các đầu ngón tay vào nhau và thân ái nhìn tôi - anh thấy rõ các chi tiết đó nhưng anh không đưa ra một kết luận nào mà thôi. Tôi sẽ lần lượt phanh phui các kết luận tôi vừa đưa ra. Bộ dụng cụ này sẽ làm cho đám sinh viên trường Y, nhiều vô số của London này vui thích và chộp lấy ngay nếu như tiệm cầm đồ ở vào một phố lớn, có nhiều người qua lại. Từ đó tôi đưa ra kết luận là nó nằm ở xa các phố đông người.
- Nhưng tại sao lai quay mặt về đúng hướng nam và trong một ngõ hẹp?
- Anh hãy lưu ý đến vị trí của hộp bị bạc màu do ánh mặt trời chiếu vào. Đó là một vệt đều đặn ở mép trên của phần lót bằng nhung. Thế nên mặt trời chỉ rọi vào nó khi đã đứng bóng, lúc đó ngôi nhà ở phía đối diện không cản được ánh nắng soi vào tủ kính. Có nghĩa là tiệm cầm đó nằm ở huớng nam của một phố hẹp.
- Còn làm thế nào mà anh xác định được rằng chủ tiệm cầm đồ là người nuớc ngoài?
- Anh hãy nhìn chữ số 7 ở số khớp với biên lai nhận hàng, viết bằng phấn ở cạnh hộp da này xem. Vạch thẳng đứng với một vạch ngang ngắn. Chỉ người nuớc ngoài mới viết chữ số 7 theo cách đó.
Tôi lại thấy mình là cậu học trò lớp năm đang bị thày giáo mắng vì quên mất mấy câu trong bài quốc ca.
- Holmes, Holmes này - tôi nói và lắc đầu - Tớ không bao giờ hết được ngạc nhiên với cậu...
Nhưng hắn đã không còn nghe tôi nói gì. Sherlock Holmes lại đang gò người xuống chiếc hộp và thọc chiếc cặp nhỏ vào duới lần nhung lót - Lớp lót chịu thua và bật ra.
- A ha! Gì đây nhỉ, có phải định che dấu chuyện gì chăng?
- Che đấu cái gì? Vết bẩn à, hay vết suớt?
- Nó đây - Holmes nói và chỉ ngón tay thon dài vào đó.
- A, đây là biểu huy gia tộc!
- Và phải thừa nhận là tôi không biết về nó. Vậy nên Watson, làm ơn đưa hộ tôi cuốn "Bảng tra gia huy" của Berk.
Trong lúc tôi hăng hái theo lời anh bạn đi lại giá sách, thì bạn tôi tiếp tục xem xét các nét trang trí ở phía trên gia huy, vừa lầm rầm một mình: " Kỹ thuật dập hình nổi trên mặt da. Phần trên vẫn giữ được hoàn hảo như truớc đây..." Holmes vươn thẳng người lên.
- Chiếc chìa khóa dẫn đến đời tư của con người có bộ đồ mổ này.
- Anh ta rõ ràng là giữ gìn cẩn thận đồ đạc của mình.
Rồi Holmes lại tiếp tục:
- Có thể lắm, nhưng tôi muốn nói rằng...
Sherlock Holmes không kết thúc câu nói. Tôi đưa cho hắn cuốn sổ tra cứu của Berk và thám tử của chúng ta bắt đầu lật nhanh các tờ của nó.
- Thấy rồi!
Xem lướt hình gia huy rồi Holmes gấp sách lại, đặt nó lên bàn và ngồi xuống ghế, nhìn chăm chăm cặp mắt thấy hết mọi chuyện của anh ta vào một điểm.
Tôi không thể kiên nhẫn hơn được nữa.
- Gia huy của họ nào, Holmes?
- Xin tha lỗi, Watson - Holmes bừng tỉnh - họ Sairx Kennet Oxborn, công tuớc Sairx. Tên này tôi biết khá rõ, cũng như cả nuớc Anh đều khá rõ về nó.
- Một dòng họ tiếng tăm.
Holmes gật đầu một cách lơ đãng.
- Lãnh địa của ông ta, nếu tôi không lầm thì ở Devonseer, nằm ven khu đầm lầy, vùng săn bắn chim nuớc của các nhà thể thao quí tộc. Khu dinh cơ này có vẻ ngoài làm người ta nhớ tới một lâu đài phong kiến cát cứ. Nó đứng ở đó bốn trăm năm nay rồi, mẫu kiến trúc Gothic cổ điển. Tôi biết rất ít về gia sử dòng họ Sairx, nếu như không kể đến một sự thực ai cũng rõ, là tên tuổi này chưa lần nào có liên quan đến thế giới tội phạm.
Holmes, có nghĩa là... - tôi nói - chúng ta lại quay về gốc xuất phát ban đầu.
- Thực tế là thế.
- Còn việc này, tại sao họ gửi cho anh bộ đồ mổ này?
- Một câu hỏi khó giải đáp.
- Có thể là bức thư giải thích chưa tới nơi chăng?
- Không ngoại trừ rằng anh có thể đã chạm tâm điểm Watson ạ! - Holmes nói - Vì thế tôi gia hạn cho nhân vật đã gửi nó đi chút ít thời gian. Ta sẽ xem, tới... - Holmes dừng một chút và vuơn tay lấy cuốn tra cứu, bìa đã sờn của Bredson, cuốn tra cứu tuyệt vời về các tuyến hành trình của đường sắt Anh quốc - tới ngày mai, mười giờ ba mươi phút sáng. Nếu tới lúc đó tôi và anh không nhận được thư giải thích thì ta đành phải ra ga Paddington và ngồi vào tàu tốc hành đi Devonseer.
- Với mục đích gì, Holmes?
- Hai mục đích. Thứ nhất - Cuộc đi du lịch ngắn đến một miền quê vào mùa này, khi xung quanh mọi vật đổi màu sẽ làm sáng sủa tâm hồn hai ẩn sĩ London.
- Còn thứ hai?
Khuôn mặt khổ hạnh của anh bạn tôi ánh lên nụ cuời lạ lùng.
- Lẽ công bằng đòi hỏi - bạn Holmes của tôi nói - Để vật sở hữu của Công tuớc Sairx quay về với chủ cũ, không đúng thế sao? - Bạn tôi nhỏm dậy cầm cây vĩ cầm.
- Chờ tí đã Holmes. - Tôi kêu lên - Ở đây còn có chuyện gì ẩn giấu mà cậu còn chưa nói cho tớ biết.
- Không, không, Watson thân mến của tôi ạ. - Holmes nói và kéo ngứt quãng cây vĩ trên dây đàn - chỉ là tôi có linh cảm rằng ta sắp phải làm một việc gay go đây.
ENLERI TIẾP TỤC.
Enleri rời mắt khỏi bản ghi chép. Grant Ame lại đưa tay với chai Witsky.
- Cuối cùng thì gan cậu cũng sẽ toi thôi.
- Anh là người bẳn tính, không là gì khác - Ayme đáp - Nhưng ở giây phút này tôi thấy mình là một phần của lịch sử. Một nghệ sĩ trên vũ trường vĩ đại.
- Nhân vật chuyên nốc ruợu mạnh?
- Trên cơ sở đạo đức nào? Tôi đang nói về bản ghi chép. Năm 1888 Sherlock Holmes nhận được bộ đồ mổ một cách bí ẩn. Ông ta động viên năng lực xuất chúng của mình, và lao vào một trong các cuộc phiêu lưu của ông ta. Ba phần tư thế kỉ sau đó, người ta lại mang một phong bì lớn đến cho một thám tử nổi tiếng khác...
- Cậu định đưa đến chuyện gì? - Enleri lại càu nhàu, rõ ràng đang phân tâm giữa bản ghi chép của bác sĩ Watson và chiếc máy chữ không ai đụng đến.
- Việc duy nhất mà ta phải làm để hoàn thiện cho việc tương đồng của lịch sử là hãy hướng một tài năng hiện đại vào một cuộc phiêu lưu hiện đại. Hãy hành động đi Enleri thân mến của tôi ạ. Còn tôi sẽ đóng vai trò của bác sĩ Watson.
Enleri cau mày.
- Tất nhiên là anh có thể nghi ngờ tính hữu ích ở tôi, nhưng cần phải nói rằng tôi luôn luôn sát sao theo dõi từng buớc đi của anh, nhà thám tử vĩ đại ạ.
Cuối cùng thì Enleri phải thôi ngó chiếc máy chữ. Anh ta khó chịu nhìn vị khách của mình.
- Chà, ra là thế? Anh thông minh đấy nhỉ! Thôi được, ta sẽ kiểm tra xem sao. Mở ngoặc kép: " Vào mùa xuân năm 1894 khắp London hết sức lo lắng, còn giới thuợng lưu thậm chí thấy kinh hoàng vì một vụ giết người...
- Của Ronand Ader", đóng ngoặc kép - Ayme nhanh nhẹn chộp theo - đó là trích ở chuyện "Ngôi nhà bỏ hoang" trong tập "Cuộc trở về của Sherlock Holmes".
- Mở ngoặc kép: "Trong tay của cô ta loáng lên ánh thép của khẩu súng lục nhỏ bé. Một phát súng, phát thứ hai, thứ ba...
- Nòng súng ở cách ngực Minverton nửa mét", đóng ngoặc. Trích truyện "Kết thúc của Charle Ogastan Minverton"
- Hoan hô "Watson"! Mở ngoặc: "Đó là những con nguời bị đè nén nhưng không chịu để dẫm đạp, tụt xuống đáy sâu của xã hội nhưng không ti tiện..."
- Đóng ngoặc - Tay lêu lổng của giới thượng lưu ngáp - bỏ ý định bắt chộp tôi theo kiểu trẻ ranh của anh đi thôi. Anh trích dẫn của anh trong tiểu thuyết "Đấu thủ phía đối diện"
Enleri cười nhếch mép. Hóa ra tay chơi này không chỉ lưu tâm đến mẽ ngoài và ruợu Wisky đắt giá.
- Điểm nghiêng về phần cậu. Nhưng tôi cam đoan rằng có thể chộp được cậu đấy.
- Cả tôi cũng tin là thế nếu như kéo dài trò này lâu hơn, nhưng cũng chẳng để làm gì. Bắt tay vào việc đi ngài Kuin Enleri. Ngài đã đọc xong chương đầu của bản ghi chép rồi phải không? Nếu như anh không có khả năng biện giải theo phép suy diễn của nhà Kuin, thì tôi sẽ không bao giờ cầm đọc bất cứ một cuốn sách nào của anh ở chỗ mấy tay tôi quen biết.
- Điều duy nhất mà tôi có thể nói ra lúc này, là bản ghi chép vẻ như của bác sĩ Watson này có vẻ nghiêm chỉnh đĩnh đạc, nhưng không luận rõ được thời gian.
- Còn xa mới bằng được Sherlock Holmes anh bạn ạ. Câu hỏi bao hàm ở ý, đây có quả thực là mẫu tự của Watson không? Bản ghi chép này có là của thực không? Nào Kuin, hãy động viên khả năng của anh đi.
- Cuối cùng thì cậu hãy im mồm đi thôi. Enleri nói và đành tiếp tục đọc vậy.